Op 27 maart 2014 maakte de Amerikaanse tak van de christelijke hulpverleningsorganisatie World Vision bekend dat voortaan getrouwde homo’s en lesbiennes welkom waren als medewerkers. Twee dagen later trok World Vision het besluit in. De stortvloed van reacties van zowel verontruste tegenstanders van het eerste besluit en de enorm diepe teleurstelling geuit door vooral de jongere progressieve generatie evangelicals in de VS (en daarbuiten) maken duidelijk hoe gepolariseerd het debat rond homoseksualiteit is binnen de evangelicale wereld. Dat World Vision naar buiten kwam met het eerste bericht vond ik opmerkelijk, moedig en gedurfd. Ik kon verschillende redenen bedenken voor dit besluit. In de eerste plaats leek World Vision duidelijk te stelling nemen tegen de toegenomen homophobia in Afrika en de dubieuze rol van extreme evangelicale zendingsorganisaties die de ‘culture war’ verschoven hebben van de VS naar bijvoorbeeld Oeganda. In de tweede plaats zou dit besluit erop kunnen wijzen dat er binnen de organisatie meer ruimte komt voor de jonge generatie evangelicals die veel minder moeite hebben met homo-relaties dan de generaties daarboven. Uit onderzoek blijkt zelfs dat afwijzing van homoseksualiteit de belangrijkste reden is dat zij de kerk verlaten. Verder hebben christelijke hulporganisaties die overheidssubsidies ontvangen in toenemende mate te maken met anti-discriminatiebeleid. Hoewel World Vision recentelijk een rechtszaak heeft gewonnen om een eigen personeelsbeleid te kunnen voeren gaat het debat hier over door. Ik kan niet anders concluderen dat World Vision een enorme inschattingsfout heeft gemaakt. Opvattingen over homoseksualiteit zijn voor een belangrijk deel van de evangelicale wereld de lakmoesproef voor orthodox en bijbelgetrouw christen-zijn. De scherpe veroordeling van World Vision door verschillende evangelicale voormannen en kerkgenootschappen (zoals de Assemblies of God) was blijkbaar niet voorzien. Samen met de reacties van duizenden individuele sponsors die hun financiële steun terugtrokken is World Vision bezweken onder de enorme druk die op de organisatie werd uitgeoefend. In de onderbouwing voor het terugrekken van het besluit wordt niet voor niets verwezen naar het belang van het schriftgezag en de autoriteit van de bijbel. De affaire kent alleen verliezers, zoals Antonie Fountain schreef op zijn blog.
Heilige Huisjes over De 4e Musketier
Zaterdag 15 februari 2014.
In het programma Heilige Huisjes van Groot Nieuw Radio werd Theo van de Heuvel, één van de initiatiefnemers van de mannenbeweging De 4e Musketier uitgenodigd om te reageren op mijn onderzoek naar deze snel groeiende evangelische mannenbeweging en mijn artikel God maakt zwakke mannen sterk . Mijn bijdrage was een dag eerder opgenomen. Het gesprek is hier te beluisteren.
Missionair zijn in een seculiere wereld
De snelle groei van het christendom in grote delen van de wereld staat in schril contrast met de sombere situatie van de kerk in Europa. Heeft de kerk nog wel toekomt in Europa? Sommigen (optimisten?) menen dat Europa een laboratorium is van praktijken, geloofsovertuigingen en kerkvormen die vitale voorbeelden zijn van christelijk leven te midden van de secularisatie en allerlei soorten spiritualiteit.
De Theologische Universiteit in Kampen organiseert in samenwerking met de Evangelische Alliantie op 7 maart 2014 de studiedag: “Lessen uit Europa voor Nederland – Missionair zijn in een seculiere wereld“.
EO en Israel visie: ‘for the bible tells me so…!’
Dinsdag 26 november 2013 organiseerde de EO een congres over de vraag waarom christenen het zo fundamenteel oneens kunnen zijn over hun visie op het Joodse volk en de staat Israel. Na de aankondiging bleek als snel dat dit onderwerp bij een deel van EO achterban sterk leeft: binnen no time waren alle kaarten voor het congres vergeven. De EO besloot zelfs om het congres online live uit te zenden. Bij de opening noemde Andries Knevel dat hij tijdens de voorbereiding al op elf verschillende Israel visies stuitte. De verschillende sprekers deden hun best om hun visie zo overtuigend mogelijk over het voetlicht te brengen. Daarbij werd uiteraard steeds terug verwezen naar de bijbel.
Uiteindelijk zijn de verschillende (impliciete) theologieën gebaseerd op het lezen van de bijbel door een bepaalde bril. Ik blijf me dan ook verbazen dat sommige sprekers zich zonder enige gene beroepen op het eenvoudig ‘lezen wat er staat’ en alles wat met theologie te maken heeft diskwalificeren. Of het nu over Israel gaat, over de bijbelse man of vrouw, de wijze waarop de bijbel verstaan wordt, heeft alles te maken met hermeneutische methode die men hanteert. Uniek voor het Nederlands taalgebied is het in twee delen verschenen boek over bijbeluitleg ‘Tussen tekst en lezer‘ van VU theoloog Arie Zwiep waarin hij verschillende methoden van bijbeluitleg door de kerkgeschiedenis tot op heden bespreekt.
Het lijkt me hoog tijd dat de EO haar volgende congres organiseert over de vraag waarom ‘bijbelgetrouwe’ christenen zo enorm kunnen verschillen in de wijze waarop ze de bijbel lezen en verstaan. Dat zou een hoop Babylonische spraakverwarring over ‘wat de bijbel zegt’ kunnen verhelderen.
Rachel Held Evans: de ‘bijbelse vrouw’ bestaat niet?
De Amerikaanse bestseller A year of biblical womanhood van de spraakmakende blogger Rachel Held Evans is nu ook beschikbaar in het Nederlands. Hoewel niet iedereen gelukkig is met de Nederlandse titel ‘De deugdzame huisvrouw, hoe ik een jaar lang precies volgens de Bijbel leefde‘, is de inhoud zeker het lezen waard.
Rachel Held Evans ontmaskert – met humor en intelligentie – ideaalbeelden over ‘de Bijbelse vrouw’ die in veel christelijke boeken wordt beschreven. Als lezer wordt je meegenomen in Rachels project waarin ze Bijbelse voorschriften voor vrouwen zo letterlijk mogelijk in de praktijk brengt. ‘Bijbelgetrouw’ leven in de 21e eeuw leidt tot heel bijzondere en soms hilarische momenten maar ook diepe lessen over geloof, vertrouwen en gastvrijheid.
De deugdzame huisvrouw gaat in de eerste plaats over de vraag wat de Bijbel zegt over vrouwen. Maar door de wijze waarop Rachel haar project aanpakt gaat dit boek ook over één van de meest moeilijke en fundamentele vragen van christenen: ‘Hoe lezen we en interpreteren we de Bijbel?’ Deze vraag hoort in de theologie bij het vak hermeneutiek maar boeken over dit onderwerp zijn vaak moeilijk toegankelijk voor niet-theologen. Rachel laat zien hoe christenen op heel verschillende wijze de Bijbel lezen en toepassen. Zo wordt duidelijk dat veel gangbare interpretaties over Bijbels vrouw-zijn gebaseerd zijn op selectief Bijbel lezen. Iedereen maakt keuzes bij het lezen van de Bijbel, sommige teksten worden uitgelegd als “voor alle tijden” terwijl andere teksten als “gebonden aan de Bijbelse tijd en cultuur” worden uitgelegd. Maar naast de nadruk die Rachel legt op de gevolgen van selectief Bijbel lezen, laat ze ook zien dat veel ‘Bijbelse’ opvattingen ingekleurd zijn door de cultuur en tijd waarin wij leven.
‘God maakt zwakke mannen sterk’
Het najaarsnummer van het theologisch tijdschrift ‘GEESTkracht, bulletin voor Charismatische theologie’ staat in het teken van de discussie over de feminisering van de kerk. In dit kader heb ik een artikel geschreven over de snel groeiende evangelische mannenbeweging De 4e Musketier.
De ingekorte voorpublicatie van het artikel in het Nederlands Dagblad heeft veel reacties opgeroepen waaronder een blog van Mark de Boer en de oprichter van De 4e Musketier Henk Stoorvogel. Het volledige artikel “God maakt zwakke mannen sterk” is nu online beschikbaar.
De nieuwe rituelen van de smartphone generatie
Ingekorte lezing tijdens het CHE symposium over Revival van Religie? 17 januari 2013
De religiositeit van jongeren moet je niet alleen aan hun kerkbezoek afmeten. De smartphone zorgt voor nieuwe rituelen en vormen van verbinding.
In de jaren ’60 en ’70 van de vorige eeuw voorspelden trendwatchers en sociologen dat religie zou verdwijnen in de moderne samenleving. Nederland werd daarbij geschaard onder de meest geseculariseerde landen van de wereld. Maar anders dan deze ‘secularisatiethese’ voorspelde, is religie niet verdwenen, integendeel.
Het lijkt er meer op dat we ons vandaag de dag bevinden in een overgangssituatie, een paradigmaverschuiving waarin institutionele vormen van religie aan betekenis verliezen en geïndividualiseerde, ervaringsgerichte vormen van religie floreren. Hoe krijgen deze nieuwe vormen van religie gestalte? En wat voor betekenis heeft dat voor jongeren en hun religieuze identiteit?
Lees hier het vervolg van de lezing op de website ‘hetgoedeleven.nl’of download als pdf
